In dit onderzoek werd nagegaan wat Belgen motiveert om hun accupacks (batterijen) terug binnen te brengen. Hiertoe werd een online vragenlijst afgenomen bij 1638 Belgen. De belangrijkste drijfveren hiertoe waren gemiddeld gezien: (1) de mate waarin iemand aanvoelt controle te hebben over, (2) de mate waarin iemand zich verplicht voelt om, en (3) de gevolgen die iemand voorziet van het terug binnen brengen van dit type batterijen.
In een vorig artikel (13 april 2011: Grondstoffen: voorlopig nog niet op maar wel duur) werd reeds gewezen op de mogelijke schaarste van de grondstof lithium indien men zou overschakelen op elektrische voertuigen aangedreven door batterijen. Een manier om deze schaarste tegen te gaan is recycleren, zijnde het proces waarbij afval wordt verzameld, gesorteerd en binnengebracht bij een geschikte verwerker. In dit onderzoek werd nagegaan wat Belgen motiveert om hun accupacks, een specifiek type batterijen veelal aangedreven door lithium (zie Figuur 1), bij een inzamelpunt van BEBAT binnen te brengen. BEBAT is in België eindverantwoordelijke voor het recycleren van draagbare batterijen en ondervindt dat accupacks van alle types batterijen het slechtst ingezameld worden.
Figuur 1: voorbeelden van accupacks: links: batterij van een elektrische fiets, midden: batterij van een gsm, rechts: batterij van een laptop
Gericht op het achterhalen van de factoren die kunnen bijdragen tot het verbeteren van het aantal gebruikte accupacks werd een online vragenlijst afgenomen bij 1638 Belgen in de periode November 2014-Januari 2015. Bij het bepalen van de te onderzoeken factoren, lieten we ons inspireren door de “Theory of Planned Behavior” (TPB) (Ajzen, 1991 in Organizational Behavior and Human Decision Processes). Deze theorie valt onder de noemer van de theorieën die bestuderen hoe mensen beslissingen nemen en wordt vaak gebruikt om na te gaan wat ons aanzet om gedrag te stellen dat gunstig is voor het milieu. Er wordt hierbij verondersteld dat mensen beslissingen maken door de kosten en baten van verschillende handelingen na te gaan en de optie te kiezen die hun nettobaten maximeert. Bijgevolg valt de TPB onder de noemer van de beslissingsmakingstheorieën gebaseerd op rationele keuze, waarbij het individueel belang voorop staat. Hoewel dit type modellen vaak worden gebruikt, is het algemeen geweten dat menselijk gedrag niet alleen wordt aangedreven door puur zelfbelang, maar ook door onder meer moraal, altruïsme en andere contextuele factoren zoals gewoontes. Bijgevolg werd binnen het domein dat milieuvriendelijk gedrag bestudeert, voorgesteld om recycleren te conceptualiseren als een combinatie van zelfzuchtige en onbaatzuchtige drijfveren.
In deze studie gebruiken we een uitbreiding van de Theory of Planned Behavior om de intentie tot het binnenbrengen van accupacks bij een inzamelpunt van BEBAT te voorspellen. Er waren drie belangrijke drijfveren gemiddeld gezien. Een eerste drijfveer was de mate waarin iemand denkt het gedrag ook daadwerkelijk uit te kunnen voeren, dit is de waargenomen gedragscontrole. Een tweede drijfveer bleek de mate waarin men zichzelf verplicht voelt het gedrag te stellen, dit is het ethisch normbesef. Een derde drijfveer bestond uit de gepercipieerde gevolgen van het stellen van het gedrag en omvat de mate waarin iemand denkt dat het recycleren ook echt een impact heeft op de milieukwaliteit.
Door de volledige steekproef in subgroepen te verdelen, kon ook worden nagegaan welke kenmerken aanleiding geven tot verschillen in het belang van de onderzochte factoren. De kenmerken die het vaakst aanleiding gaven tot deze verschillen waren de mate van milieubewustzijn en het al dan niet hebben van kinderen onder 12 jaar.
Voor meer informatie kan u Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. contacteren. Het volledig rapport kan u downloaden va https://steunpuntsumma.be/nl/publicaties.
