SER Zeeland, waarin bedrijfsleven, vakbeweging en ook de Zeeuwse milieufederatie participeren, heeft CE Delft gevraagd om de korte termijn kansen van een circulaire economie voor de provincie Zeeland in kaart te brengen en advies te geven hoe de provincie samen met andere overheden deze kansen kan helpen verzilveren.
Hoe is de Zeeuwse circulaire economie gedefinieerd in de studie?
In een Circulaire Zeeuwse Economie zijn alle grondstoffen die de basis vormen voor de Zeeuwse economie hernieuwbaar of is de kringloop van deze grondstoffen gesloten. In de verkenning is dit uitgewerkt voor de sectoren chemie, landbouw, bouw en recreatie. Specifiek is gekeken naar de mogelijkheden voor deze vier sectoren:
De chemiesector is klimaatneutraal en de impact van de sector op het milieu is minimaal. In een compleet circulaire chemiesector worden alle afvalstromen hoogwaardig hergebruikt. Energie benodigd voor de verschillende processtappen wordt duurzaam en zoveel mogelijk in de Zeeuwse regio geproduceerd. Chemische producten worden meer geleased dan verkocht en komen na gebruik terug bij de fabriek. Biobased chemische producten dienen aan het eind van de levensduur als voedsel in het biologisch systeem.
De agrofoodsector waakt over het voortbestaan van de sector door de Zeeuwse bodemkwaliteit op peil te houden. Dit wordt gerealiseerd door het circuleren van nutriënten op verschillende schaalniveaus; zowel op regionale schaal, als op nationale en mondiale schaal.. In een compleet circulaire agrofoodsector worden reststromen gebruikt in een zo hoogwaardig mogelijke toepassing en worden laagwaardige reststromen gebruikt om de bodemkwaliteit op niveau te houden. De eiwitsector (productie van vlees, zuivel en plantaardige eiwitten) produceert voornamelijk nog hoogwaardige plantaardige eiwitten en slaat de stap tussen plant en consument (namelijk het vee) over.
De bouwsector is klimaatneutraal en de impact van de sector op het milieu is minimaal omdat er geen ophoping is van giftige en niet biologisch afbreekbare stoffen in het milieu die zijn vrijkomen tijdens de productie en het gebruik van bouwmaterialen. Ook speelt de bouw een belangrijke rol in het klimaatneutraal maken van de gebouwde omgeving. Woningen en kantoren zijn energieneutraal of leveren zelfs energie. In een compleet circulaire bouwsector worden alle afvalstromen gebruikt.
In de horeca- en recreatiesector komen de circulaire agrofoodsector en circulaire bouwsector samen. In de horeca wordt immers voedsel geconsumeerd en verblijfsaccomodaties spelen een belangrijke rol in de recreatie.
Aanbevelingen voor het beleid
Op basis van bovenstaande eindbeelden voor de vier sectoren is vervolgens gesproken met bedrijven en andere organisaties. Er zijn ongeveer 25 concrete projecten op dit gebied die kansrijk worden beschouwd, maar nog wel een steuntje in de rug nodig hebben. De provincie kan, vanuit de verschillende rollen die ze heeft, via deze projecten de ontwikkeling van een circulaire economie in Zeeland stimuleren:
De provincie als voortrekker: Wij adviseren de provincie Zeeland om bij élke beleidskeuze , bij élke aankoop en bij élke afvalstroom die geproduceerd wordt binnen het beleidsterrein van de provincie te kiezen voor de meest circulaire optie.
De provincie als vergunningverstrekker: De provincie verstrekt vergunningen op het gebied van ruimtelijke ordening en ontwikkelt omgevingsbeleid. Wij raden de provincie Zeeland aan om in gebiedsontwikkeling in te zetten op circulariteit en ruimte te bieden aan bijvoorbeeld de teelt van algen en wieren. Verder adviseren wij om bij de uitgifte van grond op bedrijventerreinen voorrang te verlenen aan circulaire bedrijven en pilotprojecten.
De provincie als aandeelhouder: De provincie is aandeelhouder in een aantal organisaties door gedane investeringen. Hierbij gaat het vooral om Delta, Zeeland Seaports en Impuls die hun beleid meer op circulariteit kunnen richten.
De provincie als belangenbehartiger: Er kan geconcludeerd worden dat er bovenregionaal (samen-)gewerkt zal moeten worden om een aantal circulaire kansen aantrekkelijk te maken voor Zeeland. Wij bevelen de provincie Zeeland aan om deze belangen te behartigen bij de Rijksoverheid en de Europese Unie.
Wat betreft de rijksoverheid, kan worden ingezet op het optimaliseren van afvalbeleid, het stimuleren van innovatie in circulaire businessmodellen, het kiezen voor circulaire innovatie in eigen beleid en het stellen van targets ten behoeve van een circulaire economie. Hierbij kan samen opgetrokken worden met Friesland http://www.circulairfriesland.frl/
Specifiek Zeeuwse kansen zijn:
a) de recycling van kunststoffen op een grootschalige en professionele manier bij het Zeeuwse Chemie cluster (concreet voorbeeld EPS);
b) Zeeland als voorbeeldregio voor het beter sluiten van de nutriënten-kringloop met een sterke agrofood en nutriëntensector;
c) de recreatiesector die als hét uithangbord voor circulariteit in de agrofood en de bouw optreedt.
Inlichtingen: Geert Bergsma (hoofd ketenanalyse CE Delft, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.). Het complete rapport is te downloaden via http://www.ce.nl/publicatie/economische_kansen_voor_de_circulaire_economie_in_de_provincie_zeeland/1806
