In de energietransitie zijn veel partijen afhankelijk van netbeheerders, die op hun beurt te maken krijgen met transitiegerelateerde nieuwe taken en eisen. Om die reden is meer inzicht in de prestaties van netbeheerders wenselijk.
Ons energiesysteem gaat de komende jaren veranderen, mede als gevolg van nationale en internationale duurzaamheidsdoelstellingen en technologische ontwikkelingen. Bij elke stap in deze transitie spelen netbeheerders een essentiële rol. Netbeheerders zorgen namelijk voor een “platform” waarop producenten/leveranciers elektriciteit of gas kunnen invoeden en waarvan gebruikers kunnen afnemen. Netbeheerders dragen niet alleen zorg voor de fysieke infrastructuur maar leiden ook het dataverkeer in goede banen. Netbeheerders lezen bijvoorbeeld de standen van (slimme) meters uit en stellen de data beschikbaar aan consumenten, leveranciers of andere marktpartijen. Zij moeten ook snel in actie komen bij een verzoek om een nieuwe aansluiting voor een oplaadpunt voor elektrische auto’s of bij de verzwaring van een aansluiting van een gebouw vanwege de aanschaf van een warmtepomp. Zij moeten ook betrouwbare informatie leveren om afnemers in staat te stellen om energie te besparen en om te reageren op fluctuerende prijzen als gevolg de variabiliteit van duurzame energieproductie.
Beheerders van regionale gas- en elektriciteitsnetten zijn monopolisten. Om misbruik van een economische machtspositie te voorkomen en om netbeheerders aan te zetten tot goede prestaties worden deze van oudsher gereguleerd. Deze regulering door de Autoriteit Consument en Markt (ACM) is gericht op de doelmatigheid en bepaalde aspecten van kwaliteit (zoals storingsminuten). Hoewel dit belangrijke thema’s zijn weerspiegelen deze niet de belangrijke faciliterende rol die netbeheerders vervullen in de energietransitie. Niet alleen in Nederland maar ook in andere landen groeit het besef dat de veranderende rol van netbeheerders vraagt om een aangepaste invulling van regulering (zie bijvoorbeeld het rapport ‘Utility of the Future’ van het MIT Energy Initiative).
In opdracht van Budget Energie, Eneco, Engie, Essent, FastNed en Nuon heeft Ecorys in kaart gebracht op welke terreinen meer inzicht in de prestaties van netbeheerders gewenst is. Dat is het geval op de volgende terreinen:
- dienstverlening rondom aansluitingen;
- kwaliteit en beschikbaarheid data;
- klanttevredenheid; en
- inrichting en gebruik van het netwerk.
Voor elk terrein stellen we waar mogelijk enkele KPI’s (Key Performance Indicators) voor waarmee de prestaties meetbaar gemaakt kunnen worden en waarop gestuurd kan worden. Van het gestructureerd verzamelen van deze informatie en het op transparante wijze publiceren zal naar verwachting op zich al een prikkel tot beter presteren uitgaan. Daarnaast kunnen netbeheerders op sommige terreinen ook financieel geprikkeld worden om goede prestaties te leveren.
Het is tot slot van belang om institutioneel te borgen dat netbeheerders blijven voldoen aan behoeften van marktpartijen en eindgebruikers. Dit zou bijvoorbeeld gedaan kunnen worden door periodieke openbare marktconsultaties met betrokkenheid van toezichthouder ACM te organiseren.
Het rapport van Ecorys ‘Prestaties van netbeheerders – sturen op het faciliteren van de energietransitie’ is hier te vinden. Nadere informatie: Harry van Til (Ecorys), Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.