Nieuwsbrief Milieu en Economie - Natuurlijk kapitaalrekeningen voor betere besluitvorming

Natuurlijk kapitaalrekeningen (NKR) raken steeds meer in zwang. Het aantal landen, organisaties en mensen dat NKR ontwikkelt en in beleid gebruikt, is gestaag toegenomen, blijkt uit een gemeenschappelijk rapport van het PBL, de Wereldbank en de Verenigde Naties. NKR helpen overheden om beter onderbouwd duurzaamheids-, natuur en milieubeleid te maken. Het rapport laat echter ook zien dat mainstreaming van de NKR in beleid nog veel aandacht vraagt.

Het rapport presenteert de lessen die zijn te trekken uit de discussies en bijdragen aan het tweede beleidsforum over natuurlijk kapitaalrekeningen voor betere besluitvorming, dat in November 2017 was georganiseerd door het PBL, het WAVES Partnerschap van de Wereldbank, het UN Statistics Department en het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Het beleidsforum bracht een grote groep mensen en internationale organisaties bijeen die natuurlijk kapitaalrekeningen (NKR) beter willen begrijpen en ze willen toepassen in overheids- en bedrijfsbesluitvorming.

De Wereldbank en de Verenigde Naties stimuleren landen NKR op te zetten. NKR verbinden de nationale economische statistieken aan statistieken over natuurlijk kapitaal en geven een basis voor beter onderbouwd duurzaamheids-, natuur- en milieubeleid. Tijdens het beleidsforum kwamen veel aansprekende voorbeelden naar voren waarin overheden met NKR nieuwe manieren vinden om complexe milieu- en economische opgaven aan te pakken. NKR blijken in het bijzonder belangrijk bij beleidsdossiers die vragen om geïntegreerd beleid, zoals de duurzaamheidsdoelen en inclusieve groene groei. De NKR worden niet alleen gebruikt om de duurzaamheidsdoelen te monitoren, maar ook om geïntegreerd duurzaamheidsbeleid mee te ontwikkelen.

De gepresenteerde ervaringen ondersteunen het belang van tien principes waar makers en gebruikers van NKR rekening mee moeten houden. De voorbeelden in het rapport laten zien dat al rekening wordt gehouden met het merendeel van deze principes. Het blijkt echter van belang om aandacht te blijven besteden aan het verbeteren van samenwerking tussen ministeries en overheidsinstanties, te verzekeren dat die NKR vraaggestuurd worden gemaakt, en dat het maken en gebruiken van de NKR goed wordt ingebed in beleidsprocedures. Gebeurt dit niet, dan kan de ogenschijnlijke complexiteit van de NKR nieuwkomers afschrikken en zo een barrière zijn voor mainstreaming.

De tien principes voor doelgerichte en bruikbare NKR, gegroepeerd naar vier hoofdprincipes

Compleet:
Inclusief	Erken dat veel verschillende stakeholders zich bezig houden met besluitvorming die natuurlijk kapitaal beïnvloedt, beantwoord aan hun informatiebehoefte, respecteer daarbij verschillende waardeoriëntaties, en hanteer passende manieren om hen te betrekken.
Samenwerkend	Koppel makers van NKR, gebruikers ervan voor beleidsanalyse en beleidsmakers die NKR-resultaten gebruiken en werk aan onderling begrip, vertrouwen en de mogelijkheid om samen te werken.
Holistisch	Kies een inclusieve, multi/interdisciplinaire aanpak om de economische en milieudimensies van natuurlijk kapitaal en de complexe relaties met beleid te beschouwen.
Doelbewust:
Op besluitvorming gericht	Geef relevante en tijdige informatie voor indicatorontwikkeling en beleidsanalyse om zo beleidskeuzes met gevolgen voor natuurlijk kapitaal te verbeteren.
Vraaggestuurd	Geef informatie waar echt vraag naar is of waar beleidsmakers vanuit verschillende geledingen behoefte aan hebben.
Betrouwbaar:
Transparant en open	Maak openbare toegankelijkheid en gebruik van NKR mogelijk, met duidelijke communicatie over resultaten, met een interpretatie ervan en de beperkingen van de databronnen en methoden.
Geloofwaardig	Verzamel, analyseer en stroomlijn gebruik van data uit alle beschikbare bronnen en hanteer objectieve en wetenschappelijk consistente methodes.
Gemainstreamd:
Langdurig	Zorg voor adequate en stabiele financiering, continue toepassing en beschikbaarheid, en werk stap voor stap toe naar een rijke tijdreeks aan data.
Continu verbeterd	Leer, deel ervaringen met gebruikers, test nieuwe methodes en verbeter systemen om zo beter rekening te kunnen houden met onzekerheid, omarm innovatie en maak gebruik van nieuwe mogelijkheden.
Ingebed	Maak productie en gebruik van NKR onderdeel van het overheidsapparaat en het bedrijfsleven, bouw capaciteit op, verbeter institutionele integratie voor duurzame ontwikkeling, en integreer NKR in procedures en beslissing-ondersteunende systemen.