In het Regeerakkoord worden verschillende klimaatmaatregelen aangekondigd. Het doel is om met een CO2-reductie van 49 procent in 2030 aan het klimaatakkoord van Parijs te voldoen. De exacte invulling krijgt de komende maanden vorm gedurende de onderhandelingen voor het nationaal klimaat- en energieakkoord dat het kabinet wil gaan sluiten met alle belanghebbende maatschappelijke partijen. Om de maatregelen te bekostigen zullen onder meer de energiebelastingen omhoog gaan. Het Centraal Planbureau (CPB) biedt in een recent achtergronddocument informatie over een relevant deelaspect voor de onderhandelingen over het akkoord: de mogelijke inkomenseffecten.
In deze studie verkent het CPB de inkomenseffecten van het al ingezette energiebeleid tot aan 2030, inclusief de mogelijke gevolgen van het nog te sluiten klimaatakkoord. Met nadruk wijzen de auteurs vooraf op het verkennende karakter van de simulaties, met name de scenario’s die ze doorrekenen van een nog te sluiten klimaatakkoord. Een beperking in de analyse is dat (zoals gebruikelijk) de statische koopkrachtdefinitie is gehanteerd voor het berekenen van de inkomenseffecten. Dat wil zeggen dat geen rekening is gehouden met de precieze effecten van het beleid op het energiegebruik van huishoudens (wel is een tentatieve inschatting gemaakt).
Analyses laten zien dat klimaatbeleid in de vorm van lastenverzwaringen denivellerend uitwerkt. Grosso modo is het inkomenseffect voor de laagste inkomenscategorie (<175% van het wettelijk minimum loon (wml)) drie keer zo groot als voor de hoogste inkomenscategorie (> 500% wml). Het effect van een hogere energiebelasting voor de laagste inkomenscategorie bedraagt 0,6% in 2019 versus 0,2% voor de hoogste categorie. Afhankelijk van de wijze waarop de beoogde CO2-reductie richting 2030 wordt ingevuld (gebouwde omgeving, mobiliteit, etc.), van de vormgeving van de lastenverzwaring (op energie of algemene lasten, gezinnen of bedrijven), van de mate van afwenteling door bedrijven in de vorm van hogere prijzen en van de vormgeving van het klimaatbeleid in het ons omringende buitenland (vooral mogelijk stijgende elektriciteitsprijzen)), kunnen de verliezen aan de onderkant oplopen tot 3,5%-4% van het besteedbaar inkomen. Mogelijk kunnen energiebesparingen dit met 0,7%-punt verzachten. Eventuele compensatie van de effecten kan ook worden gevonden buiten het klimaatakkoord, maar dat valt buiten de reikwijdte van dit achtergronddocument.
Klik hier om het CPB-achtergronddocument te downloaden.
Nadere informatie: Patrick Koot, CPB, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. en Johannes Bollen, CPB, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
