De juridische doelstellingen van het EU emissiehandel systeem ETS: een beoordelingsraamwerk

(‘The Legal Objectives of the EU Emissions Trading System: An Evaluation Framework’)
Kotzampasakis, M. & E. Woerdman (2024), Transnational Environmental Law, 1-25, 

Wilt u de regels van het EU ETS wijzigen of deze uitbreiden naar nieuwe sectoren? Dan moet u weten welke doelen het EU ETS daadwerkelijk beoogt te bereiken. Elke wijziging moet worden afgestemd op de doelstellingen die zijn vastgelegd in de EU-ETS-richtlijn. Deze juridische doelstellingen – en de interpretatie ervan door rechters – worden echter vaak verkeerd begrepen of zelfs over het hoofd gezien in economische - of beleidsanalyses. Om wetenschappers en beleidsmakers te helpen, hebben Manolis Kotzampasakis en Edwin Woerdman systematisch de juridische doelstellingen van het EU ETS in kaart gebracht. In dit Open Access-artikel formuleren zij ook concrete evaluatiecriteria om wijzigingen of aanvullingen op het EU ETS te kunnen beoordelen. 

Verkenning maatregelen luchtkwaliteit - Brede inventarisatie en uitwerking van 50 kansrijke maatregelen

In dit rapport worden 50 maatregelen beoordeeld op onder andere kosteneffectiviteit voor de overheid. Maatschappelijke kosten vallen buiten dit onderzoek. Andere criteria zijn: te verwachten reducties in NOx, PM2,5 en NH3, effect op blootstelling, uitvoerbaarheid en draagvlak. Aanpak van houtstook in woonwijken, en van mobiliteit en transport blijken de meest effectieve maatregelen.

Marktverkenning zero-emissiebestelauto’s

In het Belastingplan 2023 heeft het kabinet geregeld dat de bpm-vrijstelling bij aanschaf van een bestelauto’s door ondernemers, vanaf 1 januari 2025, wordt afgeschaft. Tegelijkertijd wordt de grondslag voor de bpm bij aanschaf van bestelauto’s omgezet naar CO2-uitstoot. De Tweede Kamer heeft het kabinet verzocht om een uitgebreide en geactualiseerde marktverkenning te doen naar zero-emissie bestelauto’s, waarbij wordt gekeken naar beschikbaarheid, prijsstelling, actieradius, laadvermogen, trekkracht en oplaadmogelijkheden. Uit het onderzoek blijkt onder andere dat batterij-elektrische bestelauto’s verkrijgbaar zijn met dezelfde laadvolumes, lengte, breedte, en meest gangbare type opbouw en ombouw als diesel-bestelauto’s. De grootste uitdaging bij batterij-elektrische bestelauto’s voor gebruikers zit in de combinatie van laadvermogen en eventueel trekkracht aan de ene kant en actieradius aan de andere kant. 

Syntheseonderzoek klimaatbeleid

Dit syntheseonderzoek reconstrueert de beleidstheorie van het Nederlandse klimaatbeleid en analyseert de doeltreffendheid en doelmatigheid van het klimaatbeleid tussen 2019 en 2024. Dit onderzoek kan worden gebruikt voor de ontwikkeling van het nieuwe Klimaatplan in 2024, samen met de lerende evaluatie van het huidige klimaatbeleid, uitgevoerd door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en strategisch advies van de Wetenschappelijke Klimaatraad. De uitdagingen van het klimaatbeleid overstijgen steeds vaker het niveau van klassieke marktfalen (CO2-prijs wordt niet volledig betaald) en bevinden zich op het niveau van systeem- en transitiefalen. Richting 2030 wordt daarom aanbevolen om in te zetten op instrumenten die randvoorwaarden scheppen vanuit een breed systeem-perspectief en dit een plek te geven in de beleidstheorie. Voor het klimaatbeleid wordt verder aanbevolen om te zorgen voor een gebalanceerde beleidsmix waarin ook normerende instrumenten een belangrijke rol hebben. Ten slotte worden aanbevelingen gedaan om beleid beter te kunnen evalueren.

Oplossingen voor netcongestie bij bedrijven

Bedrijven die een aansluiting willen of meer elektriciteit willen gebruiken, komen steeds vaker op een wachtlijst bij netbeheerders, omdat het elektriciteitsnet op veel plekken te vol is. Welke mogelijkheden hebben ondernemers als ze met deze 'netcongestie' te maken krijgen? In een onderzoeksrapport opgesteld door adviesbureau Merosch en onderzoeksbureau CE Delft heeft RVO praktische oplossingen voor bedrijven in beeld gebracht, gebaseerd op 49 succesvolle praktijkvoorbeelden uit verschillende sectoren. Variërend van sturen op energiegebruik van apparaten en zelf opgewekte elektriciteit opslaan, tot bijvoorbeeld vormen van samenwerking met andere bedrijven, zoals een netaansluiting delen (cable pooling) of een groepscontract afsluiten (‘energiehub’). Het rapport laat de potentie van die oplossingen zien voor Nederland tot 2030 en de verwachte kosten per oplossing voor bedrijven. Veel potentie zit in de mogelijkheden die bedrijven individueel kunnen oppakken. De kosten van alle oplossingen voor de afname van elektriciteit zijn voor bedrijven over het algemeen lager dan de kosten die zij moeten maken door de netcongestie. Voor meer informatie zie rapport.