Extra investeringen in energiebesparing bij bestaande gebouwen leveren een fors aantal banen op in de bouw en de toeleverende industrie. Dit concluderen SEO Economisch Onderzoek en CE Delft in een studie voor het Ministerie van Infrastructuur & Milieu. Doel van deze studie is een analyse te maken van de werkgelegenheidseffecten van energiebesparingsbeleid in de gebouwde omgeving.
Analyse
De studie richt zich op energiebesparing in de gebouwde omgeving, zowel de particuliere woningen als de sociale verhuursector. Energiebesparing vraagt investeringen in isolatiemaatregelen en installatietechnische maatregelen in woningen. Echter, de effecten van die investeringen zijn voelbaar in de hele economie, bijvoorbeeld omdat sectoren toeleveranciers zijn van de bouw. Tal van andere sectoren kunnen hierdoor impulsen krijgen die variëren van enkele tientallen tot honderden miljoenen euro's. De analyse is uitgevoerd voor twee scenario's.
* Scenario 1. Er wordt circa 2 procent energiebesparing per jaar gerealiseerd voor de periode tot 2020. Dit komt overeen met de indicatieve nationale doelstelling in 2010. Met dit scenario is over een periode van acht jaar een investering van ruim € 20 miljard (bovenop het referentiescenario) gemoeid, oftewel € 2,5 miljard per jaar,
* Scenario 2. Er ligt een '2-procent-plus'-doelstelling, waarbij aangenomen is dat de energetische kwaliteit van de koopwoningen wordt verbeterd naar energielabel C en van huurwoningen naar energielabel B. In dit scenario wordt voor ruim € 33 miljard aan extra investeringen verwacht. Per jaar komt dit neer op € 4 miljard.
De investeringsprogramma's hebben een looptijd van 8 jaar, van 2013 tot 2020. Daarna stoppen de extra investeringen. De effecten van de scenario's zijn vergeleken met een referentiescenario waarin het besparingstempo onder de 2 procent per jaar ligt en er geen sprake is van extra investeringen. Het betreft een partiële analyse. Verdringingseffecten door gederfde energiebelastingopbrengsten zijn niet meegenomen.
Resultaten
Extra investeringen van € 2,5 miljard per jaar (scenario 1) zorgen via de bovengenoemde indirecte effecten uiteindelijk voor een omzetimpuls van € 3,8 miljard per jaar aan de Nederlandse economie. Voor het '2 procent-plus'-scenario (scenario 2) geldt een evenredig hogere omzet. De directe omzet is dan ruim € 4 miljard en de indirecte omzet iets meer dan € 2 miljard. Het uitstralingseffect van de investeringen naar de economie – economen spreken van een multiplier – is dus ongeveer 50 procent. Deze investeringen in extra energiebesparing in de gebouwde omgeving levert een fors aantal extra banen op. De bouw profiteert het meest van dit investeringsprogramma. Dit is van groot belang gelet op de oplopende werkloosheid in de bouw, die momenteel ongeveer 40.000 werkzoekenden bedraagt.
Tabel 1: Investeren in energiebesparing creëert extra werkgelegenheid in de bouw
Afhankelijk van het scenario (1 of 2) resulteren investeringen in energiebesparing in de gebouwde omgeving in een bruto werkgelegenheid van opgeteld 212 tot 351 duizend arbeidsjaren in de periode 2013-2020. Figuur 1 geeft het effect weer van extra energiebesparing gericht op het realiseren van de 2-procent doelstelling (scenario 1). De bruto werkgelegenheid geeft het aantal arbeidsplaatsen aan dat nodig is om te voldoen aan de extra vraag naar productie als gevolg van de investeringen. Het netto effect geeft aan of de werkgelegenheid ook echt aanvullend is en een kans biedt voor een werkzoekende. Dit effect wordt veroorzaakt door verdringing op de arbeidsmarkt: zelfs tijdens een laagconjunctuur zijn er gemiddeld twee banen nodig om één werkloze aan het werk te helpen. De andere banen worden bezet door 'job hoppers'. Ook tendeert de arbeidsmarkt autonoom naar een nieuw evenwicht en is het extra effect van de investeringen op de werkgelegenheid ieder jaar iets kleiner, zoals Figuur 1 laat zien. Correctie voor deze factoren levert een netto werkgelegenheid op die circa 67 tot 110 duizend arbeidsjaren bedraagt voor de periode 2013-2020. Na afloop van de investeringsimpuls verdwijnt dit effect: het langetermijneffect is dus nihil.
Tegenover de extra investering van € 20 miljard (scenario 1) en € 33 miljard (scenario 2) staan extra jaarlijkse besparingen op de energierekening van alle Nederlanders. Deze lastenbesparingen bedragen € 1 respectievelijk € 1,5 miljard. Afhankelijk van de wijze van financiering van de investering is het mogelijk dat huishoudens maandelijks geld overhouden. Dit zou betekenen dat de investeringen ook privaat rendabel zijn. De wijze van financiering is overigens niet meegenomen in deze studie en moet in aanvullend onderzoek nader onder de loep worden genomen.
Conclusie
Extra investeringen in energiebesparing in de gebouwde omgeving leveren extra werkgelegenheid op van in totaal 67 tot 110 duizend arbeidsjaren. Dit is het netto effect op de arbeidsmarkt voor de jaren dat er geïnvesteerd wordt, de periode 2013-2020. De bouw profiteert het meest van de impuls.
De volledige studie is te downloaden via www.ce.nl of www.seo.nl. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Martijn Blom (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. en 015-2150150) en Bert Tieben (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. en 020-5251644).
