Een minimumprijs voor emissierechten biedt de beste kansen om het Europese emissiehandelssysteem (ETS) te laten functioneren als een effectief instrument in de strijd tegen CO2-uitstoot. Dit is één van de conclusies van het PBL-rapport 'Evaluation of policy options to reform the EU Emissions Trading System Effects on carbon price, emissions and the economy'. Een dergelijke ondergrens zorgt voor een robuuste hogere CO2-prijs. Een blijvend hogere prijs zal bedrijven meer prikkelen om hun uitstoot te beperken en te investeren in duurzame innovaties. Bij een te lage CO2-prijs zal het vaak voordeliger zijn voor bedrijven om emissierechten te kopen dan om te investeren in verduurzaming.
Discussie rondom het functioneren van het het Europese emissiehandelssyteem (ETS)
Het ETS is in het leven geroepen om CO2-emissies in de EU te reduceren door bedrijven recht te geven op beperkte CO2-uitstoot. De economische crisis in de EU en het beleid voor hernieuwbare energie hebben geleid tot minder emissies en een overschot aan emissierechten. De huidige prijs van emissierechten (rond 3 euro per ton CO2 in april 2013) is daardoor veel lager dan aanvankelijk werd verwacht (ongeveer 30 euro per ton CO2). Hierdoor prikkelt het ETS niet tot (extra) vermindering van de CO2-uitstoot of investeringen in koolstofarme technologieën. Deze technologieën zijn echter noodzakelijk om op de lange termijn tot een 80% emissiereductie van broeikasgassen te komen, zoals de Europese Unie (EU) zich voor 2050 ten doel heeft gesteld.
Meerdere opties voorhanden om ETS beter te laten functioneren
In november 2012 kwam de Europese Commissie met een aantal voorstellen om het functioneren van het ETS structureel te verbeteren. Deze opties variëren van het verlagen van het emissieplafond en uitbreiding van het ETS naar andere sectoren tot maatregelen die direct de emissieprijs beïnvloeden. Op verzoek van het ministerie van Infrastructuur en Milieu rekende het PBL - het Planbureau voor de Leefomgeving - de mogelijke effecten van deze en andere voorstellen uit. Vier soorten opties werden bekeken:
- Uitgave van minder emissierechten;
- Meer sectoren onder ETS laten vallen;
- Instellen van een minimumprijs;
- Een combinatie van ETS en een CO2-belasting.
De optie om emissierechten tijdelijk uit de markt te houden (het zgn. backloading) zou, volgens een eerdere analyse van het PBL, waarschijnlijk slechts een gering effect hebben op de CO2-prijs, omdat de totale hoeveelheid rechten tot en met 2020 niet verandert.
Minimumprijs biedt beste kansen voor effectief CO2-emissiehandelssysteem
Hoewel alle onderzochte opties voor een hogere emissieprijs zorgen, maakt alleen het instellen van een minimumprijs het ETS bestand tegen onverwachte veranderingen in de markt, bijvoorbeeld dat economisch herstel langzamer gaat dan verwacht. Zo'n minimumprijs zorgt ervoor dat er meer uitstootvermindering plaatsvindt wanneer dat goedkoper blijkt dan voorzien. Bovendien vermindert de onzekerheid over de emissieprijs, waardoor het voor bedrijven aantrekkelijker wordt om te investeren in koolstofarme technologieën. Emissiehandelssystemen die recent zijn ingevoerd in Australië en Californië zijn overigens al uitgerust met zo'n prijsstabiliserend mechanisme.
Klik hier om het PBL-rapport 'Evaluation of policy options to reform the EU Emissions Trading System: Effects on carbon price, emissions and the economy' te downloaden.
Op Mejudice(www.mejudice.nl/artikelen/detail/economische-crisis-maakt-vervuilen-te-goedkoop) vindt u een uitgebreid Nederlandstalig artikel over dit rapport.
Nadere informatie bij Corjan Brink (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.).
