Klimaatbeleid is de kern van de energietransitie, die een volledige uitfasering van fossiele brandstoffen vereist. Begin deze eeuw heeft de Europese Unie marktwerking in het klimaatbeleid geïntroduceerd door emissiehandel mogelijk te maken. Die markt voor emissierechten heeft regels nodig om te kunnen functioneren, maar nu dreigt overregulering waardoor de energierekening verder kan stijgen. Dat betoogt de Groningse hoogleraar Edwin Woerdman in zijn recente oratie.
Een recent voorbeeld is de voorgenomen CO2-taks voor bedrijven. Die extra heffing is op korte termijn effectief maar wringt op lange termijn. Het doel van de Europese Richtlijn inzake emissiehandel is namelijk het kosteneffectief reduceren van broeikasgasemissies, niet het realiseren van een bepaalde CO2-prijs.
De huidige marktprijs voor emissierechten is ongeveer 20 euro. De Nederlandse regering wil een CO2-prijs voor elektriciteitsproducenten die oploopt tot 43 euro in 2030. GroenLinks en diverse economen willen al in 2021 beginnen met een prijs van 50 euro voor de industrie. Samen met extra subsidies zou zo’n hogere CO2-prijs bijvoorbeeld innovatieve technieken moeten stimuleren, zoals CO2-afvang en -opslag, waarvan de kosten al snel boven de 60 euro per ton liggen. Het gevolg van een extra CO2-taks is echter dat de samenleving straks meer betaalt voor emissiereducties die goedkoper gerealiseerd hadden kunnen worden.
Het kunstmatig verhogen van de CO2-prijs negeert bovendien de razendsnel dalende kosten van CO2-vrije energietechnologie. De samenleving moet juist blij zijn met een lage CO2-prijs. Het is een signaal dat technologische vooruitgang effectief is om de emissiereductiekosten laag te houden, ondanks de steeds scherpere klimaatdoelen.
Het streven van ondernemers naar innovatiewinsten op basis van goedkope CO2-vrije energietechnologie zal een grotere rol gaan spelen in de energietransitie dan de CO2-prijs. De introductie en verspreiding van dergelijke technologie zal waarschijnlijk zo snel gaan dat de uitstoot van broeikasgassen in Europa onder de Europese emissiereductiedoelen zal blijven, niet alleen in 2020 maar ook in 2030 en daarna.
Prof. Dr. Edwin Woerdman, oratie uitgesproken op 26-03-2019 aan de Rijksuniversiteit Groningen. De volledige tekst van de oratie van Edwin Woerdman is de downloaden vanaf https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3361527
