Om te voldoen aan de milieueisen van het PlanetProof certificaat maken telers van aardappelen, groente en fruit extra kosten. Om deze kosten te dekken en telers te belonen voor de stap naar PlanetProof zouden de ketenpartijen en supermarkten een meerprijs van ongeveer 1.000 euro per hectare moeten betalen.
In 2016 besloten retailers als Jumbo, Aldi en Plus, onder maatschappelijke druk van Greenpeace, binnen enkele jaren geheel om te schakelen naar de inkoop van aardappelen, groente en fruit (AGF) die biologisch geteeld zijn dan wel het PlanetProof keurmerk dragen. Biologische telers ontvangen vanouds een betere prijs dan gangbare telers, voor PlanetProof telers (voorheen Milieukeur) geldt dat zelden. Toch maken ook zij extra kosten, om aan de bovenwettelijke criteria op het gebied van gewasbescherming, energie, water, bemesting en biodiversiteit te voldoen. Ook de certificering zélf kost geld. Maar wie draait voor die milieukosten op?
In opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft CLM Onderzoek en Advies een quick scan uitgevoerd naar de meerkosten van PlanetProof telen van aardappelen, appelen en tomaten en de wijze waarop een meerprijs het beste kan worden uitbetaald. Naast eigen ervaring van CLM is gebruik gemaakt van de bijdrage van zowel ervaren als recent omgeschakelde PlanetProof telers. Ook zijn adviseurs geraadpleegd.
In het bovenwettelijke PlanetProof schema zitten vooral eisen op het gebied van bestrijdingsmiddelen: naast enkele verboden middelen krijgt een teler voor veel middelen maluspunten, die hij moet compenseren met groene, biologische middelen of andere milieumaatregelen. Bovendien moet hij met het aantal kilo’s bestrijdingsmiddelen onder een vastgestelde norm blijven. En verder worden er steekproefsgewijs bladmonsters genomen om te bepalen of het middelengebruik wel PlanetProof is.
Meestal zijn deze maatregelen duurder dan de gangbare, maar een onderbouwing ontbrak nog. In de quick scan wordt berekend dat een meerprijs van ruim 2 cent per kilo aardappelen en appelen en 0,7 cent per kilo tomaten zeker gerechtvaardigd is. Om te voorkomen dat de meerprijs in de periodieke prijsonderhandelingen ‘verdampt’, wordt aanbevolen om die uit te keren in de vorm van een hectaretoeslag. Zo weten teler en afnemer al aan het begin van het seizoen waar ze aan toe zijn.
Door de effectieve campagne van Greenpeace en de nieuwe inkoopcriteria van grote supermarkten zijn de afgelopen jaren al bijna 1000 telers van AGF omgeschakeld naar PlanetProof. En hoewel Greenpeace ook pleitte voor een eerlijke prijs voor de PlanetProof telers, dus een doorberekening van deze bovenwettelijke inspanning, kwam daar tot nu toe weinig van terecht, enkele uitzonderingen daargelaten (Nedato, Agrico, HAK).
Dat gaat ten koste van de motivatie van veel telers om voluit en overtuigd voor het PlanetProof schema te gaan. Sterker, het leidt er toe dat er druk wordt uitgeoefend op de certificaathouder (Stichting Milieukeur) om de eisen van het schema te verlagen. En daarmee aan de ambitie ervan te morrelen. Tot nu toe lijkt de schade mee te vallen, mede omdat we twee droge jaren achter de rug hebben, met weinig schimmeldruk. Maar er is alle aanleiding om de discussie over de meerprijs, in het licht van een ambitieus PlanetProof schema, warm te houden.
Rapport: CLM, 2018 Quickscan Meerprijs PlanetProof: https://www.clm.nl/uploads/pdf/984-CLMrapport-Quickscan_Meerprijs_PlanetProof2018.pdf.
Rapport: CLM, 2018 Quickscan Meerprijs PlanetProof: https://www.clm.nl/uploads/pdf/984-CLMrapport-Quickscan_Meerprijs_PlanetProof2018.pdf.
Nadere inlichtingen: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.