De gemeente Amsterdam is van plan om met haar duurzaamheidsprogramma een bijdrage te leveren aan het economisch herstel van de coronacrisis. Anticyclisch investeren in duurzaamheidsmaatregelen in Amsterdam levert tussen 2020 en 2030 circa 12,5 duizend extra arbeidsjaren aan werkgelegenheid op.
Van alle regio's in Nederland is de regio Amsterdam in het derde kwartaal economisch het hardst geraakt door de corona-uitbraak. De gemeente Amsterdam heeft een ambitieus duurzaamheidsprogramma en wil in 2050 klimaatneutraal zijn. SEO en CE Delft hebben onderzocht of de uitvoering en versnelling van de duurzaamheidsagenda van Amsterdam een bijdrage kan leveren aan het economische herstel van de stad.
Groene motoren voor economisch herstel
In het onderzoek zijn de concrete investeringen uit het duurzaamheidsprogramma bepaald door CE Delft, en vervolgens zijn de economische effecten door SEO berekend. De gemeente wil investeringen versnellen op het gebied van renovatie, warmte, zonne-energie en de verduurzaming van de gemeentelijke gebouwen. Daarnaast heeft de gemeente een investeringsagenda voor de periode tot en met 2030 met ambities voor windenergie, duurzame mobiliteit en versterking van de netinfrastructuur.
Niet alle maatregelen leiden tot concrete investeringen. Hierom is een selectie gemaakt van de meest concrete maatregelen. De daadwerkelijke investeringsagenda van Amsterdam is breder dan wat is doorgerekend, maar het is wel aannemelijk dat de berekeningen van SEO en CE Delft het grootste deel beslaan van de totale investeringsagenda.
Door investeringen 12,5 duizend extra arbeidsjaren
Het duurzaamheidsprogramma van de gemeente Amsterdam vraagt om investeringen van publieke en private partijen. De directe en indirecte productie-effecten van deze investeringen zijn circa € 4,3 miljard in 2021-2025 en lopen op tot € 8,0 miljard in 2026-2030. Deze investeringen leveren tussen 2020 en 2030 circa 12,5 duizend extra arbeidsjaren aan werkgelegenheid op. Deze extra werkgelegenheid landt niet enkel in Amsterdam, want veel banen in Amsterdam worden vervuld door werknemers van buiten de stad. De daadwerkelijke effecten voor Amsterdamse werknemers zullen afhankelijk zijn van de aard van het werk, persoonlijke voorkeuren en de reisafstanden. Daarnaast zorgen de investeringen voor verschuivingen in de vraag naar werk waarbij banen in de fossiele energiesector verdwijnen en vervangen worden door banen in duurzaamheid en andere groene sectoren. Deze transitie op de arbeidsmarkt kan voor de periode 2021-2030 een omvang hebben van circa 62 duizend arbeidsjaren.
De noodzaak van scholing en arbeidsmarktbemiddeling
De vraag is welk beleid nodig is om de impact van de energietransitie op de arbeidsmarkt in goede banen te leiden. De coronacrisis biedt een kans om baanverlies te voorkomen en werkzoekenden te begeleiden naar een baan in groene sectoren. Maar deze aansluiting ontstaat niet vanzelf. De kwalitatieve mismatch tussen vraag naar en aanbod van werk vormt een hindernis. De economische krimp in Amsterdam komt met name uit de sectoren reisbemiddeling en de horeca. De investeringen in duurzaamheid en energietransitie leiden tot groei in de bouw en de installatiebranche. Er zijn specialistische vaardigheden nodig voor werkzaamheden in groene sectoren zoals installatiewerk voor zonnepanelen en warmtepompen, het renoveren van woningen en de aanleg van warmtenetten. Het opleiden van werknemers voor deze werkzaamheden vraagt samenwerking tussen sectoren, arbeidsmarktbemiddeling en een actief scholingsbeleid.
Anticyclisch investeren in coronatijd
Het onderzoek laat zien dat versnelling van investeringen extra banen kan opleveren in een tijd dat de werkloosheid sterk aan het oplopen is. De energietransitie fungeert in deze aanpak als een anticyclisch investeringsprogramma. Het is van belang oog te hebben voor de impact van de energietransitie op de arbeidsmarkt, niet alleen in tijden van economische crisis, maar ook in tijden van hoogconjunctuur als de werkloosheid laag is. In die situatie kan er reden zijn om investeringen te vertragen, zodat de temperatuur op een overspannen arbeidsmarkt niet verder oploopt. Ook dit vraagt afstemming tussen overheden en bedrijven. Als gemeenten tegelijk een beroep doen op dezelfde bouwers en installateurs voor het uitvoeren van energiebesparingsmaatregelen, zullen de kosten flink oplopen en blijft een deel van het werk waarschijnlijk liggen. In goede en slechte tijden is afstemming tussen partijen nodig om de doelen van de energietransitie tijdig te kunnen realiseren.
Meer informatie bij Jasper Schilling van CE Delft (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.) en Bert Tieben van SEO Economisch Onderzoek (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.). Het rapport is te downloaden via
https://amsterdam.raadsinformatie.nl/document/9304811/1/Bijlage_3_2020-72_SEO_en_CE_Delft_Duurzaamheid_en_economisch_herstel_Amsterdam_D___
